Rau muống (
danh pháp khoa học:
Ipomoea aquatica) là một loài thực vật
nhiệt đới bán thủy sinh thuộc
họ Bìm bìm (
Convolvulaceae), là một loại
rau ăn lá. Phân bố tự nhiên chính xác của loài này hiện chưa rõ do được trồng phổ biến khắp các vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới trên thế giới. Tại
Việt Nam, nó là một loại
rau rất phổ thông, và các món ăn từ rau muống rất được ưa chuộng, thậm chí "nghiện".
[h=2]Miêu tả[/h] Cây mọc bò, ở mặt nước hoặc trên cạn. Thân rỗng, dày, có rễ mắt, không lông. Lá hình ba cạnh, đầu nhọn, đôi khi hẹp và dài. Hoa to, có màu trắng hay hồng tím, ống hoa tím nhạt, mọc từng 1-2 hoa trên một cuống. Quả nang tròn, đường kính 7-9 mm, chứa 4 hạt có lông màu hung, đường kính mỗi hạt khoảng 4 mm.
[h=2]Phân loại[/h] Tùy theo điều kiện trồng trọt, có thể phân ra các giống:
- Rau muống ruộng có hai giống trắng và đỏ: rau muống trắng thường được trồng cạn, trên luống đất, cần không nhiều nước, thân thường trắng xanh, nhỏ, kém chịu ngập; rau muống đỏ trồng được cả ở trên cạn và ở nước ngập, ưa nhiệt độ 20-30 °C, giống này thân to, cuống thường có màu đỏ, mọng.
- Rau muống phao: cấy xuống bùn, cho rau nổi trên mặt nước, cắt ăn quanh năm.
- Rau muống bè: kết thành bè thả trên mặt nước ao, hồ, kênh, mương quanh năm, những tháng rét năng suất kém.
- Rau muống thúng: trồng vào thúng có đất và phân, đặt lên giá cắm ở ao sâu để thúng nổi lên khoảng 1/4 chiều cao, cho rau bò kín mặt ao.
Các giống rau muống nước thường luộc ngon hơn xào hay ăn sống, giống trồng cạn thường thích hợp với xào hoặc có thể ăn sống.
[h=2]Thành phần hóa học[/h] Rau muống có 92% nước, 3,2% protit, 2,5% gluxit, 1% xenluloza, 1,3% tro. Hàm lượng muối khoáng cao:
canxi,
phốtpho,
sắt. Vitamin có
caroten,
vitamin C,
vitamin B[SUB]1[/SUB],
vitamin PP,
vitamin B[SUB]2[/SUB].
[h=2]Công dụng[/h] [h=3]Ẩm thực và chế biến[/h]
Rau muống xào kiểu
Penang,
Malaysia.
Từ rau muống, cách đơn giản nhất là
luộc lên. Và tùy theo từng vùng, người ta có thể chấm với
nước mắm,
xì dầu,
chao,
mắm tép và
tương (đặc biệt là
tương Bần). Ngoài rau muống luộc, còn có rau muống xào tỏi (có thể gia chút
mắm tôm theo truyền thống); làm
nộm rau muống với lạc rang giã dập,
giấm,
đường,
tỏi,
ớt; gia vào canh riêu cua hoặc canh
cua khoai sọ thay cho
rau rút, ăn với lẩu gà, làm rau muống nướng. Cũng thường thấy rau muống được chẻ ra ăn sống với các loại rau thơm khác. Mỗi cách đều có hương vị riêng và tùy sở thích của từng vùng, từng miền mà cách chế biến có khác nhau.
Tại Việt Nam xưa đã từng có loại rau muống được nuôi trồng rất cầu kỳ bằng cách cho ngọn rau mọc cuộn trong những chiếc vỏ
ốc rỗng, để lấy những ngọn rau muống trắng nõn và mập mạp tiến
vua.
[h=3]Dược lý[/h] Chữa bệnh đái tháo đường. Đắp vết loét do bệnh zona.
[h=2]Thơ văn[/h] [TABLE="class: cquote"]
[TR]
[TD="width: 20, align: left"]“[/TD]
[TD]Anh đi anh nhớ quê nhà,
Nhớ canh rau muống, nhớ cà dầm tương.[/TD]
[TD="width: 20, align: right"]”[/TD]
[/TR]
[/TABLE]
Theo Wikipedia