minhduongf
15-08-2012, 11:26 AM
Xôi cọ quê tôi !
Không chỉ Phú Thọ mới có xôi cọ, Thái Nguyên, Tuyên Quang cũng có món ăn này, nhưng có lẽ ở đâu hương vị cũng không quyến rũ được bằng xôi cọ Cẩm Khê quê tôi!
Là vùng đất nhiều cọ nhất cả nước, người Cẩm Khê gắn bó với cây cọ từ mái nhà lá cọ, cái mành cọ làm mát mùa hè cho đến món xôi cọ dân dã mà đậm đà hồn quê đất cọ.
Ai đi xa quê mà không nhớ đến trầm lòng những chiều thả trâu trên đồi cọ, lúc nhọ mặt người đánh trâu về được hít hà món xôi cọ thơm phức, ấm nồng tình thương của bà, của mẹ. Về một đôi ngày vào mùa cọ, sáng trước khi đi mẹ dậy sớm làm xôi: ăn đi con, của quê mình chẳng nơi nào có đâu con ạ...
Mùa cọ về (tháng 9, tháng 10 bắt đầu có cọ), người quê tôi lên đồi trảy những buồng cọ sai trĩu quả và chín xuống để om, để xôi. Cọ dùng để xôi là loại cọ nếp tròn căng, nâu bóng mỡ màng như một lớp áo lụa thiên nhiên, nhìn đã thấy thích mắt. Những trái cọ được bứt ra, rửa qua nước cho sạch. Dùng một dúm nứa vụn rắc nhẹ và đều tay lên rá cọ (chỉ dùng phần cật nứa). Sau đó xóc đều rá cọ nhẹ tay như người đãi gạo hồi lâu tìm sạn. Lớp vỏ lụa đen nâu, mỏng tang bao bọc trái cọ đã bị cật nứa sắc lẹm cứa gọn ngọt, thay vào đó là lớp cùi hồng hồng. Đây là một công đoạn khá quan trọng bởi lẽ chất chát đắng của quả cọ nằm ở lớp vỏ lụa này. Dùng nước nóng (70-80 độ C) để om cọ. Khoảng mươi, mười lăm phút sau hương cọ tỏa ra ngào ngạt cả góc bếp… Cọ chín, dùng ngón tay tách nhẹ nhàng từng phần thịt trái cọ này, vàng óng. Thịt cọ ấy đem trộn đều với gạo nếp hương (nếp cái hoa vàng) xóc chút muối rồi cho vào chõ xôi, đun nhỏ lửa, đồ chín. Khi xôi chín, ta trộn thêm hành mỡ đã phi thơm vào khiến cho món xôi cọ càng hấp dẫn.
Xôi cọ chấm với muối vừng, đưa nhẹ vào lưỡi cũng đủ thấy mê ly. Hương rừng, hương đồng quyện thắm, giao hòa tinh tế trong tình người Cẩm Khê thân thương, thuần hậu của núi đồi trung du…
Ngày nay, những đồi cọ dần thu hẹp bởi các loài cây ngoại lai như bạch đàn, keo lá tràm, keo tai tượng… Cuộc sống bận rộn với những lo toan cơm áo không còn chỗ cho một món ăn dân dã tốn nhiều thời gian như món xôi cọ. Nhưng với tôi, hương vị của miền đất trung du yêu dấu hấp dẫn hơn bất cứ cao lương mỹ vị nào./.
Hải Tâm
Không chỉ Phú Thọ mới có xôi cọ, Thái Nguyên, Tuyên Quang cũng có món ăn này, nhưng có lẽ ở đâu hương vị cũng không quyến rũ được bằng xôi cọ Cẩm Khê quê tôi!
Là vùng đất nhiều cọ nhất cả nước, người Cẩm Khê gắn bó với cây cọ từ mái nhà lá cọ, cái mành cọ làm mát mùa hè cho đến món xôi cọ dân dã mà đậm đà hồn quê đất cọ.
Ai đi xa quê mà không nhớ đến trầm lòng những chiều thả trâu trên đồi cọ, lúc nhọ mặt người đánh trâu về được hít hà món xôi cọ thơm phức, ấm nồng tình thương của bà, của mẹ. Về một đôi ngày vào mùa cọ, sáng trước khi đi mẹ dậy sớm làm xôi: ăn đi con, của quê mình chẳng nơi nào có đâu con ạ...
Mùa cọ về (tháng 9, tháng 10 bắt đầu có cọ), người quê tôi lên đồi trảy những buồng cọ sai trĩu quả và chín xuống để om, để xôi. Cọ dùng để xôi là loại cọ nếp tròn căng, nâu bóng mỡ màng như một lớp áo lụa thiên nhiên, nhìn đã thấy thích mắt. Những trái cọ được bứt ra, rửa qua nước cho sạch. Dùng một dúm nứa vụn rắc nhẹ và đều tay lên rá cọ (chỉ dùng phần cật nứa). Sau đó xóc đều rá cọ nhẹ tay như người đãi gạo hồi lâu tìm sạn. Lớp vỏ lụa đen nâu, mỏng tang bao bọc trái cọ đã bị cật nứa sắc lẹm cứa gọn ngọt, thay vào đó là lớp cùi hồng hồng. Đây là một công đoạn khá quan trọng bởi lẽ chất chát đắng của quả cọ nằm ở lớp vỏ lụa này. Dùng nước nóng (70-80 độ C) để om cọ. Khoảng mươi, mười lăm phút sau hương cọ tỏa ra ngào ngạt cả góc bếp… Cọ chín, dùng ngón tay tách nhẹ nhàng từng phần thịt trái cọ này, vàng óng. Thịt cọ ấy đem trộn đều với gạo nếp hương (nếp cái hoa vàng) xóc chút muối rồi cho vào chõ xôi, đun nhỏ lửa, đồ chín. Khi xôi chín, ta trộn thêm hành mỡ đã phi thơm vào khiến cho món xôi cọ càng hấp dẫn.
Xôi cọ chấm với muối vừng, đưa nhẹ vào lưỡi cũng đủ thấy mê ly. Hương rừng, hương đồng quyện thắm, giao hòa tinh tế trong tình người Cẩm Khê thân thương, thuần hậu của núi đồi trung du…
Ngày nay, những đồi cọ dần thu hẹp bởi các loài cây ngoại lai như bạch đàn, keo lá tràm, keo tai tượng… Cuộc sống bận rộn với những lo toan cơm áo không còn chỗ cho một món ăn dân dã tốn nhiều thời gian như món xôi cọ. Nhưng với tôi, hương vị của miền đất trung du yêu dấu hấp dẫn hơn bất cứ cao lương mỹ vị nào./.
Hải Tâm