vimexco
05-06-2012, 09:49 PM
Nhịp sống bình thường của trẻ bị xáo trộn, ăn ngủ không điều độ, đi chơi nhiều hơn, tiếp xúc rộng hơn… ngày lễ tết dễ khiến trẻ bị mắc bệnh.
http://giadinh.vcmedia.vn/H0exRWTsxHOJZssVRkmgyGjNP48b0K/Image/2011/12/khamchocon4_6df96.jpg
Để những ngày vui của gia đình trọn vẹn, tránh cho trẻ phải nhập viện vào dịp lễ, ngày Tết bài viết này chúng tôi sẽ cung cấp cho các bà mẹ những thông tin cơ bản về nguyên nhân, các biểu hiện lâm sàng và cách phòng tránh một số bệnh thường gặp ở trẻ em.
Các bệnh đường tiêu hóa
Biếng ăn vì… ăn nhiều
Tết đến, nhà nào cũng làm rất nhiều món ăn ngon, bữa nào cũng cỗ bàn linh đình, trẻ ăn nhiều nhưng hệ tiêu hóa chưa hoàn thiện nên trẻ không hấp thu và tiêu hóa được hết, gây đầy bụng khó tiêu, có thể bị tiêu chảy hoặc táo bón.
Kể cả khi đã khỏi bệnh trẻ vẫn biếng ăn, ăn ít hấp thu, dễ bị rối loạn tiêu hóa trở lại do hệ tiêu hóa đã bị tổn thương và hệ vi khuẩn đường ruột đã bị mất cân bằng. Vòng xoáy bệnh lí này khiến trẻ suy dinh dưỡng, chậm phát triển và đưa tới nhiều bệnh khác.
Ngộ độc vì… thức ăn
Nguyên nhân chủ yếu là do sử dụng thức ăn không đảm bảo vệ sinh, thức ăn chế biến sẵn, thức ăn cũ lưu trữ không đúng cách, thực phẩm tươi sống bị nhiễm khuẩn.
Thường khoảng 1 – 6 giờ sau khi ăn, thức ăn bị nhiễm độc tố hoặc nhiễm khuẩn, trẻ xuất hiện triệu chứng đau quặn bụng từng cơn, nôn nhiều lần, có thể có tiêu chảy, trẻ nhanh chóng đi vào tình trạng mệt lả.
Cách xử trí ban đầu
- Trẻ còn bú mẹ: Cho bú nhiều lần hơn, mỗi lần 30 phút đến 1 giờ. Sau 8 giờ, khi trẻ không nôn nữa, cho trẻ bú lại bình thường.
- Trẻ lớn hơn: Cho ăn nhẹ và ăn ít một, uống Oresol để bù nước điện giải. Sau 4 giờ mà trẻ không nôn thì nên cho ăn nhiều hơn những thức ăn nhẹ, dễ tiêu như cháo, cơm, bánh mì, súp nghiền và cho trẻ ăn lại bình thường trong vòng 24 giờ.
- Lưu ý đưa trẻ đến cơ sở y tế khi trẻ có những dấu hiệu nặng như nôn nhiều, chất nôn có máu hoặc ngả màu xanh, không thể uống được hoặc bỏ bú, trẻ mệt nhiều, sốt cao, trong phân có máu, khát nhiều, đau bụng nhiều, bệnh kéo dài trên 2 ngày.
Để phòng tránh mắc bệnh các bậc cha mẹ nên:
- Duy trì giờ giấc và khẩu phần ăn uống của trẻ như ngày thường.
- Tăng cường rau trái vào khẩu phần ăn của trẻ.
- Hạn chế đồ ăn sẵn, các thức ăn chứa chất phụ gia bảo quản.
Các bệnh đường hô hấp
Viêm đường hô hấp cấp là bệnh thường gặp ở trẻ em vào mùa lạnh, được gọi là cấp tính vì các triệu chứng bệnh không kéo dài quá 30 ngày.
Đường hô hấp được chia làm hai phần:
- Đường hô hấp trên từ mũi, hầu, họng cho đến thanh quản.
- Đường hô hấp dưới từ phế quản, khí quản phải và trái, các tiểu phế quản và phổi (gồm nhiều phế nang).
Viêm đường hô hấp trên
Viêm đường hô hấp trên (dân gian thường gọi là cảm lạnh) thường do vi rút thường trú tại đường hô hấp gây ra. Triệu chứng thường gặp là ho (ho khan hoặc ho có đờm), đau họng, nghẹt mũi, sổ mũi, buồn nôn hay nôn, nếu được chăm sóc tốt, đa số trẻ sẽ tự khỏi trong vòng 10 – 14 ngày mà không cần dùng đến thuốc kháng sinh.
Viêm đường hô hấp dưới
- Viêm đường hô hấp dưới bao gồm viêm phế quản, viêm phổi thường do các loại vi khuẩn như Pneumococcus, Hemophilus influenza… gây ra.
Triệu chứng: Ho, khò khè, khó thở, mệt mỏi, kém ăn… Đây là bệnh nặng có thể gây các biến chứng như viêm mủ màng phổi, áp xe phôi, suy hô hấp, nhiễm trùng huyết, dễ dẫn đến tử vong và cần được điều trị bằng kháng sinh thích hợp.
Viêm tiểu phế quản cũng là bệnh hay gặp ở trẻ dưới 2 tuổi, nguyên nhân do vi rút, gây triệu chứng khò khè, đa số tự khỏi trong vòng 1 đến 2 tuần.
Tuy nhiên, một số trường hợp nặng gây bít tắc đường thở nhỏ có thể gây nên suy hô hấp cho trẻ. Nếu trẻ khò khè, ăn kém, thở nhanh, khó thở cần được theo dõi tại các cơ sở y tế.
- Thời gian này cũng là lúc các bệnh hen dễ tái phát do trẻ bị hen phế quản nhạy cảm với thời tiết thay đổi, các mùi hương khói hoặc mùi thức ăn lạ. Nên tuân thủ điều trị dự phòng hen theo hướng dẫn của các bác sĩ để tránh tái phát cơn hen.
Lưu ý
Nên theo dõi và đưa trẻ đi khám bệnh kịp thời, nhất là khi có những dấu hiệu bệnh chuyển nặng hơn như bỏ ăn, bỏ bú, thở nhanh, co lõm, ho nhiều, rên rỉ, khò khè, khàn mất tiếng, sốt cao, co giật…
- Không tự ý mua thuốc hay sử dụng theo đơn cũ, vì mỗi bệnh cần những loại thuốc khác nhau, nếu sử dụng không thích hợp có thể làm bệnh nặng thêm, kể cả với một số thuốc ho, xịt mũi.
Phòng tránh
- Trẻ nhỏ chưa biết nói hoặc cũng có thể do ham chơi, trẻ vẫn tiếp tục chơi đùa ngoài trời dù đã cảm thấy lạnh.
Cha mẹ có thể nhận biết khi tiếp xúc vào da trẻ, quan sát màu sắc da, nhất là môi miệng, đầu móng chân tay xem có bị tái hơn bình thường không.
- Giữ ấm cho trẻ bằng quần áo, khăn quàng, khẩu trang, găng tay, tất chân... Tắm rửa nhanh bằng nước ấm, lau khô người ngay và sấy tóc cho khô hẳn sau khi tắm.
Thay ngay áo quần, lau khô mồ hôi sau các hoạt động vui chơi của trẻ. Đảm bảo tã của trẻ nhỏ luôn khô ráo
.
- Tránh những nơi có gió lùa, lúc ngủ cũng như thức.
- Vệ sinh răng miệng. Nhỏ mũi thường xuyên bằng nước mũi sinh lý, nhất là khi cho trẻ ra vùng khô lạnh và sau khi tiếp xúc với người bệnh, đám đông.
- Hạn chế cho trẻ tiếp xúc nguồn lây bệnh.
- Tiêm chủng đầy đủ.
Theo TS. Lê Minh Hương
Trưởng khoa miễn dịch – Dị ứng – Khớp, Bệnh viện Nhi Trung ương/Eva
http://giadinh.vcmedia.vn/H0exRWTsxHOJZssVRkmgyGjNP48b0K/Image/2011/12/khamchocon4_6df96.jpg
Để những ngày vui của gia đình trọn vẹn, tránh cho trẻ phải nhập viện vào dịp lễ, ngày Tết bài viết này chúng tôi sẽ cung cấp cho các bà mẹ những thông tin cơ bản về nguyên nhân, các biểu hiện lâm sàng và cách phòng tránh một số bệnh thường gặp ở trẻ em.
Các bệnh đường tiêu hóa
Biếng ăn vì… ăn nhiều
Tết đến, nhà nào cũng làm rất nhiều món ăn ngon, bữa nào cũng cỗ bàn linh đình, trẻ ăn nhiều nhưng hệ tiêu hóa chưa hoàn thiện nên trẻ không hấp thu và tiêu hóa được hết, gây đầy bụng khó tiêu, có thể bị tiêu chảy hoặc táo bón.
Kể cả khi đã khỏi bệnh trẻ vẫn biếng ăn, ăn ít hấp thu, dễ bị rối loạn tiêu hóa trở lại do hệ tiêu hóa đã bị tổn thương và hệ vi khuẩn đường ruột đã bị mất cân bằng. Vòng xoáy bệnh lí này khiến trẻ suy dinh dưỡng, chậm phát triển và đưa tới nhiều bệnh khác.
Ngộ độc vì… thức ăn
Nguyên nhân chủ yếu là do sử dụng thức ăn không đảm bảo vệ sinh, thức ăn chế biến sẵn, thức ăn cũ lưu trữ không đúng cách, thực phẩm tươi sống bị nhiễm khuẩn.
Thường khoảng 1 – 6 giờ sau khi ăn, thức ăn bị nhiễm độc tố hoặc nhiễm khuẩn, trẻ xuất hiện triệu chứng đau quặn bụng từng cơn, nôn nhiều lần, có thể có tiêu chảy, trẻ nhanh chóng đi vào tình trạng mệt lả.
Cách xử trí ban đầu
- Trẻ còn bú mẹ: Cho bú nhiều lần hơn, mỗi lần 30 phút đến 1 giờ. Sau 8 giờ, khi trẻ không nôn nữa, cho trẻ bú lại bình thường.
- Trẻ lớn hơn: Cho ăn nhẹ và ăn ít một, uống Oresol để bù nước điện giải. Sau 4 giờ mà trẻ không nôn thì nên cho ăn nhiều hơn những thức ăn nhẹ, dễ tiêu như cháo, cơm, bánh mì, súp nghiền và cho trẻ ăn lại bình thường trong vòng 24 giờ.
- Lưu ý đưa trẻ đến cơ sở y tế khi trẻ có những dấu hiệu nặng như nôn nhiều, chất nôn có máu hoặc ngả màu xanh, không thể uống được hoặc bỏ bú, trẻ mệt nhiều, sốt cao, trong phân có máu, khát nhiều, đau bụng nhiều, bệnh kéo dài trên 2 ngày.
Để phòng tránh mắc bệnh các bậc cha mẹ nên:
- Duy trì giờ giấc và khẩu phần ăn uống của trẻ như ngày thường.
- Tăng cường rau trái vào khẩu phần ăn của trẻ.
- Hạn chế đồ ăn sẵn, các thức ăn chứa chất phụ gia bảo quản.
Các bệnh đường hô hấp
Viêm đường hô hấp cấp là bệnh thường gặp ở trẻ em vào mùa lạnh, được gọi là cấp tính vì các triệu chứng bệnh không kéo dài quá 30 ngày.
Đường hô hấp được chia làm hai phần:
- Đường hô hấp trên từ mũi, hầu, họng cho đến thanh quản.
- Đường hô hấp dưới từ phế quản, khí quản phải và trái, các tiểu phế quản và phổi (gồm nhiều phế nang).
Viêm đường hô hấp trên
Viêm đường hô hấp trên (dân gian thường gọi là cảm lạnh) thường do vi rút thường trú tại đường hô hấp gây ra. Triệu chứng thường gặp là ho (ho khan hoặc ho có đờm), đau họng, nghẹt mũi, sổ mũi, buồn nôn hay nôn, nếu được chăm sóc tốt, đa số trẻ sẽ tự khỏi trong vòng 10 – 14 ngày mà không cần dùng đến thuốc kháng sinh.
Viêm đường hô hấp dưới
- Viêm đường hô hấp dưới bao gồm viêm phế quản, viêm phổi thường do các loại vi khuẩn như Pneumococcus, Hemophilus influenza… gây ra.
Triệu chứng: Ho, khò khè, khó thở, mệt mỏi, kém ăn… Đây là bệnh nặng có thể gây các biến chứng như viêm mủ màng phổi, áp xe phôi, suy hô hấp, nhiễm trùng huyết, dễ dẫn đến tử vong và cần được điều trị bằng kháng sinh thích hợp.
Viêm tiểu phế quản cũng là bệnh hay gặp ở trẻ dưới 2 tuổi, nguyên nhân do vi rút, gây triệu chứng khò khè, đa số tự khỏi trong vòng 1 đến 2 tuần.
Tuy nhiên, một số trường hợp nặng gây bít tắc đường thở nhỏ có thể gây nên suy hô hấp cho trẻ. Nếu trẻ khò khè, ăn kém, thở nhanh, khó thở cần được theo dõi tại các cơ sở y tế.
- Thời gian này cũng là lúc các bệnh hen dễ tái phát do trẻ bị hen phế quản nhạy cảm với thời tiết thay đổi, các mùi hương khói hoặc mùi thức ăn lạ. Nên tuân thủ điều trị dự phòng hen theo hướng dẫn của các bác sĩ để tránh tái phát cơn hen.
Lưu ý
Nên theo dõi và đưa trẻ đi khám bệnh kịp thời, nhất là khi có những dấu hiệu bệnh chuyển nặng hơn như bỏ ăn, bỏ bú, thở nhanh, co lõm, ho nhiều, rên rỉ, khò khè, khàn mất tiếng, sốt cao, co giật…
- Không tự ý mua thuốc hay sử dụng theo đơn cũ, vì mỗi bệnh cần những loại thuốc khác nhau, nếu sử dụng không thích hợp có thể làm bệnh nặng thêm, kể cả với một số thuốc ho, xịt mũi.
Phòng tránh
- Trẻ nhỏ chưa biết nói hoặc cũng có thể do ham chơi, trẻ vẫn tiếp tục chơi đùa ngoài trời dù đã cảm thấy lạnh.
Cha mẹ có thể nhận biết khi tiếp xúc vào da trẻ, quan sát màu sắc da, nhất là môi miệng, đầu móng chân tay xem có bị tái hơn bình thường không.
- Giữ ấm cho trẻ bằng quần áo, khăn quàng, khẩu trang, găng tay, tất chân... Tắm rửa nhanh bằng nước ấm, lau khô người ngay và sấy tóc cho khô hẳn sau khi tắm.
Thay ngay áo quần, lau khô mồ hôi sau các hoạt động vui chơi của trẻ. Đảm bảo tã của trẻ nhỏ luôn khô ráo
.
- Tránh những nơi có gió lùa, lúc ngủ cũng như thức.
- Vệ sinh răng miệng. Nhỏ mũi thường xuyên bằng nước mũi sinh lý, nhất là khi cho trẻ ra vùng khô lạnh và sau khi tiếp xúc với người bệnh, đám đông.
- Hạn chế cho trẻ tiếp xúc nguồn lây bệnh.
- Tiêm chủng đầy đủ.
Theo TS. Lê Minh Hương
Trưởng khoa miễn dịch – Dị ứng – Khớp, Bệnh viện Nhi Trung ương/Eva